یکشنبه 3 دی 1396
بازدید:
2943
مرکز آموزش های تخصصی کاربردی جهاددانشگاهی هنر با برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاهی مینای خانه‌بندی و تربیت هنرمندان مینا کار، این هنر اصیل و فراموش‌شده، اما فاخر را احیا می‌کند.
بهزاد رشیدی رئیس جهاد دانشگاهی هنر با اعلام این خبر، گفت: مینای خانه‌بندی هنری متفاوت، زیبا و فراموش‌شده است که در کنار هنر مینای نقاشی که امروز در اصفهان بیشتر رواج دارد، یکی از هنرهای است که از گذشته در ایران کار می شده است.
وی ادامه داد: این هنر زیبا، به‌رغم آثار زیبایی که توسط میناکاران، از گذشته تا امروز خلق شده، در دربار پادشاهان محبوس مانده و متاسفانه طی گذر قرن‌ها در کشور روبه‌زوال نهاده و اکنون تعداد هنرمندان که مشغول به کار در هنر مینای خانه‌بندی، به تعداد انگشتان یک دست رسیده است.
رئیس جهاددانشگاهی هنر با اشاره به تلاش های سازمان میراث فرهنگی و دانشگاه هنر اسلامی تبریز در زمینه آموزش مینای خانه‌بندی، تصریح کرد: آموزشهای آکادمیک در قالب یک درس و تلاش های موردی و هر از گاه این مراکز و سازمان های متولی به تنهایی نمی تواند این هنر اصیل و زیبا را پویا و زنده کند. برهمین اساس جهاددانشگاهی هنر برای کمک به احیای این هنر ارزشمند، مهجور، اشتغالزا و ارزآور با بهره گیری از استادان جوان و خلاق، در مرکز آموزش هنر خود، فضایی کارگاهی و مجهز را فراهم کرده و دوره‌های آموزشی مینای خانه‌بندی را برگزار می‌کند.
رشیدی با اشاره کیفیت آموزشی جهاد دانشگاهی هنر، ابراز امیدواری کرد فراگیران مرکز آموزش هنر این واحد بتوانند به عنوان سفیرانی توانمند برای شناساندن هنر مینای خانه‌بندی به مردم ایران و جهان عمل کنند و این هنر باستانی را بار دیگر به دوران اوج خود برسانند.
مینای خانه بندی؛ هنر رنگ گذاری بر سطح فلزاتی مانند مس، نقره و طلا
محسن امیری کارشناس ارشد هنر اسلامی و یکی از اساتید جهاد دانشگاهی هنر که در حال حاضر در این رشته هنری فعالیت دارد در مورد مینای خانه بندی گفت: این هنر درواقع هنر رنگ گذاری بر سطح فلزاتی مانند مس، نقره و طلا است و نیز در پاسخ به این سوال که چرا به این هنر خانه بندی می گویند؟ افزود: به واسطه حجره ها و خانه هایی که در سطح فلزات با استفاده از مفتول¬ها ایجاد می شود آن را خانه بندی یا حجره بندی می گویند.
وی افزود: منشا این هنر دقیقا مشخص نیست که در چه زمانی و کجا به وجود آمده است اما آنچه مسلم است نمونه های فراوانی از دوران قاجار باقی مانده است که می توان اوج این هنر را در آن دوران دید.
این کارشناس هنر اسلامی ادامه داد: قیمت بالای مواد مصرفی مینای خانه بندی که در حال حاضر از کشورهای دیگر وارد می شود یکی از دلایل گرانی این محصول هنری است و دلیل دیگر آن نیز می تواند مراحل زیاد و زمانبر بودن آن باشد.
وی در مورد تفاوت مینای اصفهان با مینای خانه بندی، گفت: مینایی که در اصفهان کار می شود مینای نقاشی است و در واقع هنرمندان اصفهان با نقاشی کردن مس با رنگ های مینای نقاشی اثر خود را می سازند اما در مینای خانه بندی هنرمند اینکار را با فرم دادن مفتول ها و ایجاد نقش با مفتول و رنگ گذاری مفتول ها در کنار هم دیگر این کار انجام می¬گیرد.
امیری با اشاره به مهجوریت این هنر، بیان نمود: که در نمایشگاه هایی که حضور داشتیم همواره بازدیدکنندگان با مواجه شدن با آثار مینای خانه بندی، جذب این رشته می شوند و اولین سوالی را که از بنده می پرسن این سواله است که: این چه هنری است؟ و من و همکارانم باید برای تک تک آنها توضیح دهیم و این یعنی اینکه ظرفیت این هنر برای کار بسیار بالاست و البته جای بسی تاسف دارد که هنوز شناخته شده نیست.
مراحل ساخت مینای خانه بندی
مژده ثابت دیگر استاد مینای خانه بندی جهاد دانشگاهی هنر در مورد مراحل انجام کار در مینا کاری خانه بندی گفت: ابتدا باید شی مورد نظر خود را با اسید شسته و آن را عاری از کثیفی و چربی کنیم و در مرحله بعدی باید آن را با مینای شفاف و بی رنگ که در اصطلاح بوم نامیده میشود، بوم گرفت و آن را در دمایی بین 920 تا 950 درجه کوره مخصوص فلز به مدت 3 دقیقه بپزیم.
وی ادامه داد: مرحله بعدی که مرحله مهمی در مینای خانه بندی است مرحله مفتول گذاری بر سطح بوم است که کیفیت کارها 70 درصد به تبحر در فرم دادن مفتول و قرار دادن آن ها در این مرحله بستگی دارد. وی چنین بیان نمود که مفتول ها توسط پنس های مخصوص نسبت به طرح مورد نظر که از قبل بر سطح کار کشیده شده است قرار داده می شود و دوباره کار را در کوره قرار میدهیم که این کار باعث می شود بوم دوباره ذوب شود و مقداری از مفتول در آن فرو رود و مفتول در بوم محکم شود.
ثابت در ادامه تصریح کرد: مرحله سوم کار مرحله رنگ گذاری در خانه های ایجاد شده توسط مفتول هاست که رنگ¬های مینا که به شکل پودر شکری مانند است در داخل خانه های ایجاد شده ریخته و کار داخل کوره قرار می‌گیرد تا حرارت کوره رنگ های مینا را روی سطح موردنظر ذوب کند؛
وی مرحله بعدی را چنین توضیح داد که بعد از این که کار را از کوره بیرون آورده آن را با اسید شسته و با این کار اکسید های ایجاد شده بر سطح مفتول ها را از بین میبریم.